Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), reel sektörün döviz talebinde bir azalma yaşandığını ve net ihracatçı firmaların döviz satıcısı konumuna geçtiğini duyurdu. Öte yandan, net ithalatçı firmaların döviz talebi, ithalat ödemeleri doğrultusunda belirleyici olmaya devam ediyor.
ANKARA (Bursa Kuşu) – TCMB’nin blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yayımlanan “Reel Sektörün Döviz Talebi Gelişmeleri” başlıklı analiz, firmaların döviz talebindeki değişimleri detaylı bir şekilde ele aldı.
2021 Ocak-2025 Mayıs dönemini kapsayan bu analiz, firmaların döviz talebinin azaldığını ve reel sektörün son bir yıl içinde net döviz satıcısı konumuna geçtiğini ortaya koydu.
Analize göre, firmaların yabancı para (YP) mevduatlarının toplam mevduat içindeki oranı, parasal sıkılaşma süreciyle birlikte 2023 Haziran ayında yüzde 60,7 seviyesinden 2025 Haziran’a gelindiğinde yüzde 35’e düştü. Bu durum, firmaların döviz biriktirme eğilimlerinin zayıfladığını gösteriyor. Döviz talebindeki yavaşlama, firmaların spot ve vadeli piyasalardaki döviz işlemleri, dış ticaret gelirleri ve YP kredi kullanımları göz önünde bulundurularak hesaplanan döviz akımı verileriyle daha net bir şekilde gözlemleniyor. Pozitif döviz akımı, firmaların döviz biriktirdiğini; negatif akım ise döviz stoklarının azaldığını işaret ediyor.
İHRACATÇI VE İTHALATÇI FİRMALAR ARASINDAKİ FARK
Döviz talebindeki zayıflamanın ana kaynağı, net ihracatçı firmalar olarak belirlendi. Sıkılaşma döneminde ihracat ve YP kredi kullanımında bir artış gözlemlense de, bu firmaların döviz satışlarının yükselmesiyle döviz akımında bir azalma meydana geldi.
Net ithalatçı firmaların döviz akımı ise negatif ve yatay bir seyir izleyerek, döviz ihtiyaçlarının önceki döneme benzer şekilde devam ettiğini ortaya koyuyor. 2021-2023 döneminde ithalatçı firmaların döviz alımlarındaki payı yüzde 57 iken, bu oran parasal sıkılaşma ile yüzde 65’e yükseldi. Bu da döviz talebinde ithalat ödemelerinin daha belirleyici bir rol üstlendiğini gösteriyor.
Analizde, son 12 ayda döviz alımında öne çıkan sektörlerin enerji, otomobil ticareti, demir-çelik, kimya ve telekomünikasyon gibi ithalatçı sektörler olduğu ifade ediliyor.
Yorumlar kapalı.