ANKARA (Bursa Kuşu) – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yayımladığı ekonomi notunda para politikasının hanehalkı tüketimini etkileyen nakit akışı kanalına odaklandı.
Bu çalışma, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde yüksek enflasyonun, konut kredisi kaynaklı nakit akışı kanalını harekete geçirerek tüketimi desteklediğini göstermektedir.
Özellikle faiz indirim döngülerinde, sabit kredi faiz oranlarına rağmen tüketimde artış sağlayan bu kanal, 2024 yılı itibarıyla özel tüketim harcamalarına yüzde 6,9’luk bir katkı sağladı.
YÜKSEK ENFLASYON TÜKETİM ALANI OLUŞTURUYOR
Çalışmada, Türkiye’deki nakit akışı kanalının işleyişi, gelişmiş ülkelerdeki örneklerden farklı bir biçimde ele alınmıştır.
Gelişmiş ülkelerde enflasyon ve gelir düzeyi genellikle istikrarlı bir seyir izlediğinden, nakit akışı kanalının gelir tarafı göz ardı edilirken, Türkiye’de beklenmedik yüksek enflasyon, gelir artışlarını hızlandırarak konut kredisi taksitlerinin hanehalkı gelirine oranını düşürmüştür. Bu durum, bireylerin harcanabilir gelirinde tüketime yönlendirilebilecek bir alan oluşturmuştur.
KREDİ TAKSİTLERİ VE GELİR ARTIŞI KİLİT ROL OYNUYOR
Analizler, nakit akışı kanalının tüketim üzerindeki etkisinin, aylık kredi taksit tutarının büyüklüğü ve ücret artışlarının düzeyine bağlı olarak arttığını vurgulamaktadır.
Yüksek enflasyon dönemlerinde gelir artışı, taksit ödemelerinin gelir içindeki payını düşürerek hanehalkına ek harcama imkânı sunduğu belirtilmektedir. Bu etkinin özellikle 2022’den itibaren belirginleştiği ve 2024’te özel tüketim harcamalarına katkısının yüzde 6,9’a ulaştığı ortaya konmuştur.
Çalışmada, sabit faiz oranlı konut kredilerinde bile yüksek enflasyonun nakit akışı kanalını harekete geçirdiği, bu kanalın sıkı para politikalarının tüketimi yavaşlatma etkisini sınırlayan önemli unsurlardan biri olduğu ifade edilmiştir.
TCMB’nin çalışması, bu kanalın tüketim dinamiklerini anlamada kritik bir rol oynadığını ve para politikası kararlarında dikkate alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
