Dünya genelinde cinsel yolla bulaşan hastalıkların sayısında kayda değer bir artış gözlemleniyor. Klamidya, bel soğukluğu, frengi ve HPV gibi enfeksiyonlar, son yıllarda daha sık rastlanan durumlar arasında yer alıyor. Üroloji uzmanı Doç. Dr. Akif Diri, bu artışın başlıca nedenleri arasında korunmasız cinsel ilişki, genç yaşta cinsel yaşama başlanması ve partner değişikliklerinin artışını sıraladı.
İSTANBUL (Bursa Kuşu) – Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre, her gün 15-49 yaş aralığındaki bir milyondan fazla bireye Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyon (CYBE) tanısı konuluyor. Doç. Dr. Akif Diri, özellikle klamidya, bel soğukluğu (gonore), frengi (sifiliz) ve HPV gibi enfeksiyonların son yıllarda daha sık görüldüğünü belirtirken, bu enfeksiyonların tedavi edilebildiğini de vurguladı. Bunun yanı sıra, hepatit B, herpes simpleks virüsü (HSV), HIV ve insan papilloma virüsü (HPV) gibi viral enfeksiyonlar da en sık görülen sekiz enfeksiyon arasında yer alıyor. Korunmasız cinsel ilişkinin yaygınlaşması, cinsel yaşamın erken yaşlarda başlaması ve sosyal medya ile dijital platformların etkisiyle daha sık partner değiştirilmesi, bu artışın başlıca nedenleri arasında. Antibiyotik direnci ve yetersiz tarama programları da enfeksiyonların yaygınlaşmasına katkıda bulunuyor.
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların, kısırlık, kanser ve gebelik komplikasyonları gibi durumlar aracılığıyla cinsel ve üreme sağlığını olumsuz etkileyerek HIV riskini artırabileceği ifade ediliyor.
Dünya genelinde ve Türkiye’de halk sağlığı açısından büyük bir sorun haline gelen Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyon (CYBE) için en yüksek risk grubu, 15-24 yaş aralığındaki genç erişkinlerdir. Bu yaş grubundaki bireylerin cinsel eğitim düzeyinin düşük olması, partner sayısının fazla olması ve prezervatif kullanımının yetersiz olması, durumu daha da tehlikeli hale getiriyor. Cinsel temas yoluyla en az 30 farklı bakteri, virüs ve parazitin bulaşabileceği de unutulmamalıdır. Ayrıca, bazı CYBE’ler gebelik, doğum ve emzirme dönemlerinde anneden çocuklara geçiş yapabiliyor.
Kadınlar menopozdan sonra daha savunmasız
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, her yaş grubunda ve cinsiyette görülebiliyor; ancak özellikle ileri yaşlarda, boşanma sonrası yeni ilişkilere girenler ya da eş kaybı yaşayan bireylerde daha fazla ortaya çıkabiliyor.
Kadınların menopoz sonrası dönemde daha savunmasız hale geldiğini belirten Doç. Dr. Akif Diri, “Çünkü vajinal dokular zayıflar ve enfeksiyona yatkınlık artar. Ayrıca, yaşlı bireylerde bu hastalıkların belirtileri daha az belirgin olabilir ve tanı gecikebilir” şeklinde konuştu.
Uzun süre sessiz kalabilir
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların bazılarının uzun bir süre belirti vermediğini ifade eden Doç. Dr. Akif Diri, en yaygın belirtileri arasında idrar yaparken yanma, sarı-yeşil veya köpüklü genital akıntı, genital bölgede kaşıntı, ağrı, ülser ya da siğiller ile ilişki sırasında ya da sonrasında ağrı ve kanamayı gösterdi.
Diri, HPV ve klamidya gibi bazı enfeksiyonların uzun süre sessiz kalabildiğini ve bu durumun bulaşma riskini artırdığını da vurguladı.
Özellikle klamidya ve gonore gibi enfeksiyonların kısırlığa yol açabileceği belirtiliyor. Kadınlarda tüplerde hasar yaratarak dış gebelik ve tüp tıkanıklığına neden olurken, erkeklerde sperm taşıma yollarını etkileyerek epididim ve prostatta kalıcı doku hasarlarına yol açabiliyor.
Bu olumsuz etkilerin genellikle hemen ortaya çıkmadığına dikkat çeken Diri, “Sessiz enfeksiyonlar yıllar içinde tahribat yapabilir. Tedavi edilmediğinde kısırlık kalıcı hale gelebilir, ancak erken tanı ve uygun tedaviyle bu risk önemli ölçüde azaltılabilir” dedi.
Sperm kalitesini düşürüyorlar
CYBE’lerin prostat bezini de etkileyebileceği ve prostatit adı verilen prostat iltihabına yol açabileceği ifade ediliyor. Dr. Diri, özellikle klamidya, gonore, trikomonas ve bazı mikoplazmaların prostatta akut ya da kronik inflamasyona neden olabileceğini belirtti.
“Bu enfeksiyonlar tedavi edilmediğinde kronikleşebilir ve hastalarda uzun süreli pelvik ağrı, idrar yakınmaları ve cinsel fonksiyon bozuklukları gibi sorunlar yaratabilir. Ayrıca bu iltihabi süreçler prostatın sekresyon yapısını bozarak dolaylı yoldan sperm kalitesini de düşürebilir” diye ekledi.
Tek eş riski azaltır
Tek eşli ilişkilerin bulaşma riskini azalttığı ancak kesin bir koruma sağlamadığına dikkat çeken Dr. Diri, “Özellikle bireylerin geçmişte geçirdiği enfeksiyonları fark etmemesi halinde partnerlerine bulaşma riski bulunuyor. Bu nedenle yeni bir ilişkiye başlamadan önce CYBE taramaları yapılmalı. Ayrıca HPV ve hepatit B aşıları olunmalı, korunmasız ilişkiden kaçınılmalı ve bağışıklık sistemi güçlü tutulmalıdır” ifadelerini kullandı.
Sağlık çalışanları tehdit altında
Mesleki açıdan sağlık çalışanlarının iğne batması veya vücut sıvılarına maruz kalma nedeniyle risk altında olduğunu belirten Dr. Diri, ayrıca sık seyahat eden askerler, denizciler ve uzun yol şoförleri gibi bazı meslek gruplarında da riskin arttığını ifade etti.
CYBE etkenlerinin prostat bezini etkileyerek prostatit adı verilen iltihaba yol açabileceğini belirten Dr. Diri, özellikle klamidya, gonore, trikomonas ve bazı mikoplazmaların prostatta akut ya da kronik inflamasyona neden olabileceğini vurguladı. Bu enfeksiyonların tedavi edilmediğinde kronikleşebileceğini ve hastalarda uzun süreli pelvik ağrı, idrar yakınmaları ve cinsel fonksiyon bozuklukları gibi sorunlar yaratabileceğini de sözlerine ekledi.
Yorumlar kapalı.