Özel Keşan Hastanesi’nden Uzm. Dr. Uğur Özdağlı, çocuklar ve gençler arasında sosyal medya ile teknolojinin kullanımının getirdiği gelişimsel risklere dikkat çekti ve ailelere ile topluma önerilerde bulundu.
Erdoğan DEMİR / EDİRNE(Bursa Kuşu) – Uzm. Dr. Uğur Özdağlı, sosyal medya ve teknolojinin çocuklar ve gençler üzerindeki olumsuz etkileri ile bu sorunların üstesinden gelmek için önerilerde bulundu.
Uzm. Dr. Özdağlı, çocuklar ve gençler için sosyal medya ve teknoloji kullanımının tehlikeleri ve çözüm yolları hakkında şu bilgileri paylaştı:
1. Erken Dönemde (3 yaş civarı)
• Yapılan araştırmalar, 2 yaş öncesi ekran maruziyetinin dil gelişimini olumsuz etkilediğini ortaya koymaktadır.
• Gece geç saatlere kadar ekranda kalan çocuklarda uyku bozuklukları ve huzursuzluk sıkça gözlemlenmektedir. Mavi ışık, biyolojik saati bozarak uykuya dalmayı zorlaştırır.
• Sosyal etkileşim eksikliği ve oyun yerine ekran tercih etme alışkanlığı, ilerleyen yaşlarda empati kaybına ve bazı çocuklarda otizm benzeri sosyal sorunlara yol açabilir.
2. İlkokul Yıllarında
• Bugün birçok çocuk, el becerisi gerektiren aktivitelerde (makasla kesme, düzgün yazı yazma, düğme ilikleme) zorluk yaşarken, klavye ve ekran kullanımında oldukça hızlıdır. Bu durum motor beceri gelişimindeki aksaklıkları göstermektedir.
• Kitap okuma alışkanlığı zayıf olan öğrencilerin derslerde okuduğunu anlama ve yorumlama becerileri geride kalmakta, bu da akademik başarıyı olumsuz etkilemektedir.
• Sürekli oyun oynayan çocuklarda dikkat eksikliği ve öğrenme zorlukları artmakta; sınıfta odaklanma süreleri kısalmaktadır.
3. Ortaokul ve Lise Yıllarında
• Ebeveyn kontrolü olmadan internete giren gençler, siber zorbalık, taciz, manipülasyon ve dolandırıcılık gibi ciddi risklerle karşılaşmaktadır.
• Uzun süre telefon ve bilgisayar başında kalan gençler, sabahları uyanmada zorluk çekmekte, okul devamsızlıkları artmakta ve ders başarıları düşmektedir.
• Yüz yüze iletişim yerine ekranı tercih eden gençlerin sosyal becerileri zayıflamakta, yalnızlık hissi artmakta ve bağımlılık davranışları gelişmektedir.
4. Y Kuşağına Yansıyan Etkiler
Günümüzde “Y kuşağı” olarak adlandırılan gençlerde:
• Özgüven sorunları,
• Sosyal iletişim ve empati eksiklikleri,
• Sorumluluk alma ve mücadele etme isteksizliği gibi sorunlar ön plana çıkmaktadır.
Bu durum, bireysel başarıları değil, toplumun dayanışma ve üretkenliğini de zayıflatmaktadır.
5. Uzun Vadeli Sonuçlar
• Bilişsel gelişimde gerilik: Okuduğunu anlamada ve yorumlamada zayıflama.
• Duygusal gelişimde sorunlar: Depresyon, kaygı ve sosyal fobi riskinde artış.
• Fiziksel sağlık sorunları: Hareketsizlikten kaynaklanan obezite, duruş bozuklukları, görme problemleri ve uyku düzensizlikleri.
Çözüm ve Önleme Önerileri
Bu durumu düzeltmek için baskı ya da şiddetten kaçınılmalı; denge, bilinç ve sorumluluk temelinde bir dönüşüm programına ihtiyaç vardır.
1. Koruma
• Ebeveyn farkındalığı: Çocukların ekran süreleri düzenli olarak takip edilmeli. Farkındalığı yüksek ebeveynlerin çocuklarında bağımlılık oranı %40 daha düşük bulunmaktadır.
• Yaşa uygun sınırlar: 0-2 yaş arasındaki çocukların ekrandan uzak durması, 6 yaşına kadar günlük 30-60 dakikayı geçmemesi gerektiği önerilmektedir.
• Uyku hijyeni: Yatmadan en az 1 saat önce ekran kapatılmalı, bu durum uykuya dalmayı kolaylaştırır ve sabah zindeliğini artırır.
2. Önleme ve Dengeleme
• Okuma-dijital denge kuralı: Çocuk, ekranda geçirdiği süre kadar süreyi kitapla geçirmelidir. Bu alışkanlık, akademik başarıyı ve dikkat süresini artırır.
Yorumlar kapalı.